Stânfries X

De huidige Stânfries X (EU-nummer 02300566) is in 1909 in opdracht van de firma Saint Martin & Co in Rotterdam gebouwd als stoomschip ‘Drachten I’ op de scheepswerf Van der Giessen & Zonen in de Stormpolder in Krimpen aan de IJssel (bouwnummer 356). Het internationaal opererende Rotterdamse handelshuis Saint Martin werkte toen al samen met de ‘Leeuwarder Stoomboot Maatschappij’. Deze samenwerking werd in 1912 omgezet in de NV Reederij Stânfries, waarin ook deelnam de toenmalige eigenaar van de Drachten I, de Holland-Friesland Vrachttransport Maatschappij NV in Amsterdam.

Begin jaren vijftig gaat de Drachten I, net als haar zusterschepen tot dan gebonden aan de maximale Friese lengtemaat van 31 meter (afgestemd op de tot dan toe langste sluis in Friesland), naar Scheepswerf Welgelegen in Leeuwarden. Daar wordt ze verlengd met 5 meter voor meer lading; dat kan omdat de nieuwgebouwde sluis in Stavoren al langer is. Ook werd de stoommachine vervangen door een dieselmotor, die sneller en betrouwbaarder was. Beide maatregelen waren een direct gevolg van de toegenomen concurrentie in het goederenvervoer tussen het noorden en westen van het land via de weg en het spoor. De kenmerkende zwarte stoompijp met de blauw-gele bies bleef overeind.

De ingrepen mochten niet lang meer baten. Eind jaren vijftig is het over en uit voor de geregelde diensten van de beurtvaart. Een groot deel van de vloot wordt bedankt voor bewezen diensten en gaat richting de sloper.